Warto w tym kontekście wspomnieć o raporcie „Gospodarka obiegu zamkniętego – Co na to konsument”, opublikowanym przez Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju w listopadzie 2021 r. Z przeprowadzonych w ramach raportu badań wynika, że deklaracje dotyczące gotowości w zakresie zrównoważonej konsumpcji nie zawsze pokrywają się z rzeczywistością. Nie wszyscy bowiem potrafimy podjąć działania na rzecz ochrony środowiska, które nieuchronnie wiążą się z istotną zmianą stylu życia. Z jednej strony deklarujemy potrzebę wrzucania niechcianych ubrań do kontenera na używaną odzież, z drugiej okazuje się, że blisko 40% badanych w ostatnich 2 latach wyrzuciło niechciane ubrania do śmietnika. Chcemy, by produkty służyły nam jak najdłużej, jednak sposób ich użytkowania, uwzględniający właściwą konserwację i pielęgnację, pozostawia wiele do życzenia. Barierą zachowań ekologicznych jest często brak wiedzy na temat tego, jak żyć ekologicznie. Z tych względów edukacja i kampanie informacyjne mają tak duże znaczenie w budowaniu świadomych proekologicznych zachowań konsumenckich.
Coraz większy niepokój budzą doniesienia ze świata nauki co do skali zanieczyszczenia środowiska, w tym zanieczyszczenia powietrza, oceanów i mórz, czy zmian klimatu. Ostatni raport Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC) potwierdza, że świat już obecnie zmaga się ze skutkami ocieplania klimatu. Autorzy raportu nie pozostawiają żadnych wątpliwości, że źródłem narastającego efektu cieplarnianego jest działalność człowieka. Jej skutki w postaci powodzi, suszy czy huraganów coraz częściej i w coraz większym stopniu uderzają w dobrostan człowieka i znajdujące się na naszej planecie ekosystemy.
W „naprawieniu świata” ważne są nie tylko przemyślane strategie biznesowe, uwzględniające odpowiednie łańcuchy dostaw, dążenie do niskoemisyjności czy obiegu zamkniętego, ale także wiele innych działań. Jednym z 17 celów zrównoważonego rozwoju przedstawionych w Agendzie 2030 jest odpowiedzialna produkcja i konsumpcja. A zatem również i w tej dziedzinie powinna nastąpić zmiana naszych nawyków.
Ważne są z jednej strony przemyślane zakupy, a z drugiej – odpowiednia pielęgnacja ubrań, w tym również metodami domowymi. Właściwa konserwacja odzieży może ograniczyć negatywny wpływ na środowisko. Dodatkowo – pozwoli na realne oszczędności w budżecie domowym.
Mając na względzie ochronę środowiska, warto pamiętać, że np. proces prania jest wodo- i energochłonny, skutkuje zanieczyszczeniem wody detergentami mogącymi zawierać szkodliwe substancje czy uwalnianiem się mikrowłókien z tkanin. Człowiek zanieczyszcza wodę szybciej niż przyroda jest w stanie ją oczyścić. Dlatego, chcąc ograniczyć negatywny wpływ na środowisko, warto zastosować detergenty bardziej przyjazne środowisku, niezawierające silnych konserwantów, toksycznych substancji zapachowych czy szkodliwych dla środowiska zmiękczaczy wody. Warto również zwrócić uwagę na wydajność produktów piorących, co przekłada się dodatkowo na ograniczenie generowania plastikowych opakowań, a z drugiej – zmniejszenie kosztu samego prania. Nawet jeśli jednostkowo oszczędność jest niewielka, to już w skali roku, przy niewielkim wysiłku, możemy zaoszczędzić realną sumę. Bardzo istotne jest wykonywanie prania zgodnie z wytycznymi producenta znajdującymi się na metkach i etykietach. Właśnie takie oznakowanie stanowi istotne źródło informacji dla konsumentów.
Procesy suszenia i prasowania w przemyśle modowym należą również do procesów energochłonnych, szczególnie jeśli prasowanie odbywa się bez dostosowania tego procesu do temperatury właściwej dla określonych tkanin. Konsumpcja energii elektrycznej pochodzącej ze spalania paliw kopalnych stanowi jedno z największych źródeł emisji dwutlenku węgla. Badania wykazują, że zużycie mediów w gospodarstwach domowych odpowiadało za niemal jedną piątą śladu węglowego w UE w 2019 r. Jest rzeczą powszechnie znaną, że uwalnianie dużej ilości gazów cieplarnianych do atmosfery wskutek działalności człowieka jest przyczyną ocieplania się klimatu.
Dużym problemem w przemyśle odzieżowo-tekstylnym jest generowanie odpadów. Z dostępnych opracowań wynika, że konsumenci w Polsce wykorzystują ubrania „do końca”, czyli do kiedy nadają się do noszenia, ale to nie oznacza, że nie wytwarzają odpadów. Problem odpadów tekstylno-odzieżowych stanowi duże wyzwanie. Europejska Agencja Środowiska wskazuje, że konsumenci w UE wyrzucają co roku około 5,8 mln ton ubrań, co równa się 11,3 kg tekstyliów na osobę rocznie. Tylko 1% zużytych ubrań poddanych jest recyklingowi w celu wytworzenia nowej odzieży.
Dlatego tak ważne są, z jednej strony, przemyślane zakupy, z drugiej – znalezienie sposobów, by nadać ubraniom drugie życie. A jeśli nie ma się pomysłu na to, co zrobić z niepotrzebną odzieżą, warto ją po prostu oddać do wybranych salonów, w których prowadzone są zbiórki używanych ubrań. Odzież taka znajdzie swoje ponowne zastosowanie, a Ty nie przyczynisz się do „zaśmiecania” świata odpadami tekstylnymi.
