Naprawiaj, przerabiaj - raport

W ostatnich latach przemysł modowy stanął przed istotnymi wyzwaniami związanymi z potrzebą  wprowadzenia realnych zmian oraz przejęcia odpowiedzialności za wpływ, jaki producenci odzieży  wywierają na środowisko. Jednym z kluczowych kierunków zmian jest promowanie długowieczności ubrań i zasady „care & repair” jako odpowiedzi na masową produkcję i szybko zmieniające się trendy, które generują ogromne ilości odpadów tekstylnych. Wzrost świadomości konsumentów powoduje, że coraz więcej firm dostrzega potrzebę inicjowania działań, które mogą realnie wpłynąć na zachowania ich klientów i kreowania w ich codziennych zrachowaniach nowych, bardziej zrównoważonych nawyków. Oprócz wprowadzania praktyk promujących naprawianie i przedłużanie życia produktów, kluczowe są również konkretne regulacje prawne, które mogą realnie wpływać na wybory konsumentów oraz działania przedsiębiorstw. Prawne ramy, takie jak „prawo do naprawy”, mające na celu zobligowanie producentów do tworzenia bardziej trwałych i łatwiejszych do naprawy produktów, są fundamentalne dla przyspieszenia transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju.

Nasze społeczeństwo oswoiło się już ze zjawiskiem recyklingu, któremu podlegają nie tylko ubrania – to bowiem proces przetwarzania odpadów, który pozwala na ponowne wykorzystanie niektórych materiałów do produkcji nowych produktów i jest jednym ze sposobów na ochronę środowiska, dzięki któremu możemy zmniejszyć ilość śmieci. W ostatnich latach pojawił się nowy termin: „upcycling”. Jak pokazuje badanie, znany jest na razie niewielkiej grupie konsumentów. Szczególnie osoby dojrzałe, po 50. roku życia, nie spotkały się z tym pojęciem. Czym więc jest upcycling? To forma przetwarzania odpadów, w wyniku której powstają produkty o wyższej wartości. Przykładami mogą być torby czy plecaki szyte z bannerów reklamowych, które drukowane są na wytrzymałych podłożach. Upcyclingować możemy także oczywiście odzież. (…) efektem jest nie tylko niemarnowanie i niewyrzucanie rzeczy, ale przede wszystkim ochrona środowiska. Nadal wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, co dzieje się z ubraniami po ich wyrzuceniu. A te przecież nie rozpływają się w powietrzu.

Do połowy ubiegłego wieku naprawianie i przerabianie ubrań było powszechną praktyką. W ciągu ostatnich lat te zwyczaje uległy jednak ogromnym zmianom, coraz mniej konsumentów próbuje naprawiać zniszczone ubrania, wolą je wyrzucić i kupić nowe.

Powodów tych zmian może być kilka. Przede wszystkim jeszcze sto lat temu posiadanie ubrań miało dużo większą wartość, bo były mniej dostępne, a wiele osób nie mogło sobie pozwolić na ich częste kupowanie. Dzisiejsze czasy to powszechność mody masowej, która sprawiła, że ubrania stały się bardziej osiągalne zarówno fizycznie, jak i materialnie. (…) Jednak ubrania są wyrzucane i zastępowane nowymi nie tylko z przyczyn praktycznych. Inne powody (do których konsumenci zwykle mniej chętnie się przyznają) są związane z czynnikami  psychologicznymi. Sam proces kupowania i noszenia nowych ubrań u wielu osób powoduje pozytywne emocje, a niektórzy traktują je jako sposób na poprawę złego nastroju (stąd używane czasem określenie „zakupowa terapia”). (…) Inna barierą (chociaż rzadziej dostrzeganą i wyrażaną przez konsumentów) w przedłużaniu życia ubrań mogą być negatywne stereotypy i obawa przed oceną społeczną.

Małe zmiany w nawykach, takie jak naprawianie uszkodzonych butów czy ubrań zamiast wyrzucanie ich, mogą przyczynić się do znaczącej poprawy stanu środowiska i przyszłości naszej planety. Działania te są niezwykle ważne, ponieważ ich głównym celem jest nie tylko promowanie odpowiednich zachowań, ale przede wszystkim edukacja społeczna. Edukacja, która stanowi fundament dla zrozumienia konieczności zmian i umożliwia ludziom świadome kształtowanie swoich codziennych nawyków oraz dokonywanie przemyślanych wyborów zakupowych. Wspierając te działania, każdy z nas przyczynia się do budowania bardziej zrównoważonej przyszłości, gdzie zasoby są szanowane, a wpływ na środowisko minimalizowany.